The Beatles

The Beatles – brytyjski rockowy zespół muzyczny z Liverpoolu, działający w latach 1960–1970. W jego skład wchodzili John Lennon, Paul McCartney, George Harrison i Ringo Starr.

Beatlesi wywodzą się z zespołu The Quarrymen, w którym występowali Lennon, McCartney i Harrison. Do 1962 roku występowali głównie w Liverpoolu i Hamburgu, gdzie odbyli kilka serii koncertów i poznali swojego późniejszego menedżera, Briana Epsteina. W 1962 roku związali się z producentem George’em Martinem, z którym pracowali do końca działalności. W tym samym roku wydali debiutancki singiel „Love Me Do”. W 1963 roku odbyła się premiera ich pierwszego albumu, Please Please Me, który okazał się bestsellerem na terenie Wielkiej Brytanii. Na ten sam rok datuje się początki Beatlemanii, czyli ogromnej popularności Beatlesów, charakteryzującej się histerycznymi reakcjami fanów. W 1964 roku zespół po raz pierwszy wystąpił w Stanach Zjednoczonych, gdzie odcinek programu The Ed Sullivan Show z ich udziałem zgromadził największą telewizyjną publiczność w historii kraju. Beatlesi stali się tym samym prekursorami brytyjskiej inwazji, polegającej na rosnącej popularności brytyjskich muzyków w Stanach i na całym świecie.

W pierwszej połowie lat 60. zespół wydawał bestsellerowe albumy i występował na świecie. W 1965 roku grupa ustanowiła rekord liczby publiczności podczas jednego koncertu w dotychczasowej historii. W tym samym roku zespół zaczął odchodzić od dotychczasowej, rock and rollowej stylistyki. Wprowadzał do swojej muzyki eksperymenty, sięgał po gatunki muzyczne od popu, przez rock psychodeliczny i hard rock, po muzykę indyjską oraz korzystał z rzadkich instrumentów. Na rozwój artystyczny grupy wpłynęła w dużym stopniu decyzja o rezygnacji z koncertowania, podjęta w 1966 roku. W drugiej połowie lat 60. Beatlesi wydali doceniane przez krytyków i wciąż notujące świetne wyniki sprzedaży albumy, takie jak Revolver, Sgt. Pepper’s Lonely Hearts Club Band, The Beatles i Abbey Road. Z czasem nasilały się konflikty między członkami zespołu oraz rozbieżne koncepcje artystyczne, co wpłynęło na opuszczenie przez Lennona grupy w 1969 i, ostatecznie, jej rozpad w 1970 roku. Każdy z czterech członków rozpoczął karierę solową. Lennon i Harrison nagrywali do swoich śmierci, kolejno w 1980 i 2001 roku, zaś McCartney i Starr wciąż pozostają aktywni zawodowo.

Beatlesi są uważani za jednych z muzyków, którzy stali się najszerzej znani w historii. Światowa sprzedaż ich nagrań jest szacowana na 600 milionów do miliarda egzemplarzy, co jest najwyższym wynikiem spośród wszystkich wykonawców w dziejach przemysłu fonograficznego. Dokonali rewolucji w postrzeganiu muzyki popularnej, która przekształciła się w latach 60. w dziedzinę sztuki, między innymi poprzez spopularyzowany przez nich sposób nagrywania albumów koncepcyjnych. Grupa wykazała się nowatorstwem w łączeniu gatunków muzycznych i technikach nagrywania, ponadto miała wpływ na powstanie teledysku i przenoszenie koncertów na wielkie obiekty, takie jak stadiony. Beatlesi stali się ikoną kultury brytyjskiej i kontrkultury lat 60., inspirując różne grupy społeczne. W okresie działalności i w kolejnych dziesięcioleciach zespół pobił szereg rekordów oraz zdobył liczne nagrody, między innymi dziewięć Grammy i Oscara. W 1965 roku członkowie grupy otrzymali Order Imperium Brytyjskiego, a w 1988 roku zostali wprowadzeni do Rock and Roll Hall of Fame.