Dreszcze i mrok. Przypominamy 7 kultowych thrillerów z lat 90.

Kandydatów do tego zestawienia było co niemiara, zaś liczba miejsc ograniczona. Zdecydowaliśmy się zatem postawić na klasyczne thrillery, odrzucając zarówno tytuły nieco mniej rozpoznawalne, jak i szeroko rozumiane kino grozy posiłkujące się zjawiskami (a także antagonistami) nadprzyrodzonymi. Mimo iż wykreśliliśmy z listy klasyki pokroju Szóstego zmysłu czy W sieci zła, zapewniamy, że oglądając każdy z poniższych filmów, na pewno poczujecie dreszcze.

Milczenie owiec (1991), reż. Jonathan Demme

Gdzie obejrzeć: Chili, Rakuten

Zaczynamy jednym z najlepszych dreszczowców w historii kina. Filmem, który wyniósł postać doktora Hannibala Lectera do rangi kulturowej ikony i zapewnił jej miejsce w kanonie ekranowych złoczyńców. Słynny psychiatra, który stał się seryjnym mordercą i kanibalem, gra w Milczeniu owiec teoretycznie drugie skrzypce, bowiem pod kątem fabularnym jest to historia polowania FBI na sadystycznego psychopatę Buffalo Billa. Jednak w praktyce Lecter – wspomagający zza krat celi nieopierzoną agentkę FBI – ma kontrolę zarówno nad innymi postaciami, jak i widzem. Manipuluje, zaszczepia wątpliwości, wykorzystuje każde słowo i najdrobniejszy gest, a w kluczowym momencie – w scenie w karetce – ukazuje (dosłownie) swe prawdziwe oblicze.

Siedem (1995), reż. David Fincher

Gdzie obejrzeć: Rakuten, Premiery Canal+

Nie byłoby Siedem bez Milczenia owiec, które pokazało hollywoodzkim decydentom, że mocne kino dla dorosłych może przynosić nagrody oraz finansowe profity (Milczenie zarobiło 272 mln dol. przy 19 mln budżetu; Siedem 327 mln przy 33 mln budżetu). Z kolei bez Siedem nie byłoby większości thrillerów psychologicznych z ostatniego ćwierćwiecza. Film opowiada o dwóch policjantach polujących w permanentnie skąpanym w strugach deszczu mieście na psychopatę mordującego w kluczu siedmiu grzechów głównych. Jeden z bohaterów to znużony życiem stary wyga, drugi narwany młody idealista. Naprzeciwko nich enigmatyczny do bólu facet, który zapragnął dać ludzkości niezapomnianą nauczkę. No i ten genialny i przejmujący finał…

Nagi instynkt (1992), reż. Paul Verhoeven

Gdzie obejrzeć: iTunes, Entclick

Lata 90. obfitowały w mniej lub bardziej ekscytujące i odważne obyczajowo thrillery erotyczne, od Barw nocy po Dzikie żądze; od Sideł miłości po Brudne pieniądze, lecz miano najbardziej osławionego należy się Nagiemu instynktowi. Z jednej strony ze względu na szereg obrazowych scen seksu i wywołujące do dziś kontrowersje przesłuchanie filmowej femme fatale, z drugiej zaś dlatego, że Verhoeven wprowadził do hollywoodzkiego głównego nurtu zupełnie odmienne postrzeganie cielesności oraz seksualności. Fabularnie jest to kryminał, w którym prowadzący śledztwo w sprawie brutalnego morderstwa glina wikła się w perwersyjny romans z potencjalną podejrzaną, ale ważniejsze jest to, w jaki sposób wszystko zostaje opowiedziane i ukazane.

Czytaj też: Dahmer i inni: 7 seriali, które warto obejrzeć po hicie Netflixa

Ścigany (1993), reż. Andrew Davis

Gdzie obejrzeć: HBO Max

Uznany chirurg zostaje wrobiony w morderstwo ukochanej żony oraz skazany na karę śmierci. Udaje mu się jednak przypadkiem uciec wraz z innymi więźniami, po czym zaczyna desperacko poszukiwać dowodów na swoją niewinność – i w międzyczasie ujawnia o wiele większą aferę. Obecnie mamy takich filmowych historii na pęczki, a sam schemat rzadko kiedy daje dobre rezultaty, ale trzydzieści lat temu Ścigany był czymś świeżym i ekscytującym, zwłaszcza że nakręcony z hitchcockowskim wyczuciem dramatu i suspensu film oferował – wciąż oferuje – emocjonalny rollercoaster. Za każdym razem, gdy bohater znajduje się w sytuacji bez wyjścia, wierzymy, że to koniec, a potem oddychamy z ulgą, gdy jednak udaje mu się to wyjście znaleźć.

Podejrzani (1995), reż. Bryan Singer

Gdzie obejrzeć: Rakuten, Chili

Traumatyczny zarówno dla głównych bohaterów, jak i widza finał Siedem opiera się na dosyć zaskakującym zwrocie akcji, lecz jest on nade wszystko zwieńczeniem makabrycznej gry, w którą bezczelny psychopata grał ze śledczymi. Końcówka Podejrzanych oferuje woltę zupełnie innego kalibru – przez cały film Singer oszczędnie dawkuje informacje na temat geniusza zbrodni Keysera Sözego, odpowiedzialnego za masakrę w porcie i wiele innych przestępstw, a gdy w dosłownie ostatniej scenie prawda wychodzi w końcu na jaw, widz czuje się (słusznie) oszukany i zarazem ręce same składają się do braw. To jeden z tych filmów – jak Szósty zmysł – które ogląda się po kilka razy tylko po to, by zobaczyć, jak perfekcyjnie manipulują percepcją.

Przylądek strachu (1991), reż. Martin Scorsese

Gdzie obejrzeć: Netflix

Biorąc na warsztat remake klasycznego dreszczowca z 1962 roku, w którym w rolę psychopaty wcielił się z typową dla siebie intensywnością Robert Mitchum, Scorsese chciał złożyć filmowy hołd oryginałowi i zarazem wykorzystać nowoczesną technologię, by jeszcze bardziej zbliżyć widza do opisywanych wydarzeń. Historia jest prosta jak konstrukcja cepa: brutalny gwałciciel wychodzi z więzienia i zaczyna mścić się na rodzinie adwokata, którego podejrzewa o celowe ukrywanie dowodów w jego sprawie. Zepchnięty zaś do obrony adwokat zostaje zmuszony, by stać się człowiekiem, którym nigdy nie chciał być. Psychologiczny dualizm daje piorunujący efekt w połączeniu z błyskotliwą realizacją i wybitną rolą Roberta De Niro w roli psychopaty.

Kolekcjoner (1997), reż. Gary Fleder

Gdzie obejrzeć: Chili

Jeden z najlepszych naśladowców kryminalnej formuły Siedem. Mimo ewidentnych inspiracji dziełem Finchera Kolekcjoner był w stanie zbudować własną filmową tożsamość i dostarczyć emocjonującej rozrywki. Głównym bohaterem jest psycholog sądowy, którego siostrzenicę porwał zamaskowany facet określający się Casanovą. W śledztwie pomaga mu jedyna kobieta, której udało się uciec bydlakowi, zaś cała opowieść porusza się płynnie pomiędzy kryminałem a psychologicznym dreszczowcem. Im dłużej protagoniści szukają wiarygodnych tropów, tym mniej czasu mają kobiety przetrzymywane przez Casanovę w jakimś niesprecyzowanym lochu. Finał być może trochę zawodzi, jednak film zasługuje na miano klasyka lat 90.