Dlaczego nowe filmy są tak ciemne? Hipernaturalizm ma swoje wady

Ciemny obraz filmów i seriali

Pewnie tuż obok „dlaczego nie słychać dialogów w polskich produkcjach?” wśród najczęściej stawianych pytań przez kinomanów pojawia się to dotyczące kiepskiego oświetlenia w filmach i serialach. Dyskusja wokół tego tematu rozpętała się szczególnie po premierze 3. odcinka 8. sezonu Gry o tron. Słynna scena Bitwy o Winterfell była tak ciemna, że niektórzy widzowie nie widzieli żadnych szczegółów tego, co działo się na ekranie. Sugerowali wtedy, że HBO chciało zaoszczędzić na odcinku, ponieważ w tak ciemnych scenach nie widać ewentualnych mankamentów gry oraz scenografii. Przypuszczali również, że chodzi o ukrywanie nieudanych efektów.

Niezależnie od tego, czy tezy są zgodne z rzeczywistością, faktem jest to, że odcinek pokazał, jak duże znaczenie zaczyna mieć jakość. Ważna stała się kwestia szybkiego łącza internetowego oraz oglądanie serialu na telewizorze, a nie na mniejszych nośnikach, co podkreślili również twórcy GOT. Nie jest to jednak wszystko – zabieg miał na celu wprowadzenie fanów w stan zbliżony do doświadczeń serialowych bohaterów. Publiczność czuła się niekomfortowo i klaustrofobicznie, niemal tak nieswojo jak uczestnicy bitwy w środku nocy. To trend związany z hiperrealizmem na ekranie.

Dlaczego nowe filmy są tak ciemne?

Jak zauważa „Vox”, trend ciemności na ekranie związany jest ściśle z estetyką i technologią. Mroczne są produkcje – takie jak wspomniana Gra o tron, a także Stranger Things, Harry Potter i Insygnia Śmierci – część, czy Batman z Robertem Pattinsonem. Oprawa wizualna odzwierciedla ogólny klimat produkcji. Autorzy artykułu twierdzą również, że rozwój narzędzi, których używa się przy tworzeniu filmu, radykalnie zmienił kwestię oświetlenia. Dzięki aparatom cyfrowym i monitorom, w przeciwieństwie do kliszy, można kontrolować efekt w trakcie kręcenia. Nie trzeba już maksymalnie doświetlać scen, żeby sprawdzić, czy wszystko poszło zgodnie z planem.

Sprawia to, że doświadczenia filmowe są bliższe prawdy. Scena walki w środku nocy faktycznie nią jest – oświetlenie ma swoje źródło w płonących pochodniach, a nie sztucznej lampie, którą ustawili na planie filmowcy. Autor zdjęć Emmanuel Lubezki kręcił Zjawę bez użycia sprzętu oświetleniowego – stawiał na promienie słoneczne i blask ognia. Rezultaty były fenomenalne. „Polygon” analizuje temat, zwracając uwagę, że trend wyszedł z kina niezależnego do mainstreamu. Podejście widoczne jest również w pracy Denisa Villeneuva, którego niesamowite kadry mogliśmy podziwiać w jego ostatniej Diunie.

Portal zauważa jednak, że naturalne efekty mają jednak swoje ograniczenia. Choć twórcy nie chcą oszukiwać już widzów sztucznym oświetleniem, w niektórych scenach do przesady ograniczają światło, zmuszając widzów do niezbyt komfortowego oglądania. Choć wiemy już, dlaczego nowe filmy są tak ciemne, musimy przywyknąć, że nie wszystko zobaczymy wyraźnie na małych ekranach w domowym zaciszu.