20 lat „Meteory” Linkin Park. Obciach czy muzyka, do której warto wrócić?

Przypałowe nurty?

Najbardziej obciachowe gatunki muzyki? To pytanie raczej średnio przystaje do obecnych czasów. Wielu artystów od lat udowadnia, że w postinternetowej erze można łączyć wszystko ze wszystkim – tworzyć zaskakujące mash-upy, czerpać z nieoczywistych inspiracji czy balansować na granicy pastiszu. Niemniej – starsi millenialsi, zwłaszcza ci, którym przyszło śledzić sieciowe dyskusje muzyczne toczące się w poprzedniej dekadzie, mogą mieć inne zdanie. Pewnie wskazaliby kilka nurtów uchodzących za przypałowe. I nie byłoby to tylko wiążące się często z klasistowskimi stereotypami disco polo. To zbyt oczywisty przykład.

Dobra okazja

Jasne, w drugiej kolejności na myśl przyjdzie niektórym bardziej emblematyczny dla obciachu inny rodzimy gatunek. A raczej pewna hybryda. Znacie memy o polskim reggae? No właśnie. Niejeden były polski rastaman z pewnością ukrywa młodzieńczą fascynację Rasem Lutą czy – podając jeszcze bardziej skrajny przykład – Kamilem Bednarkiem. Ale jeśli mielibyśmy spojrzeć bardziej globalnie, znaleźlibyśmy coś jeszcze bardziej charakterystycznego dla kategorii wstydu. Bo na pewno do gatunków muzycznych, z których wielu prędko wyrosło i zaczęło kojarzyć je z tanią kontrowersją czy po prostu kiczem, zaliczylibyśmy nu metal. Czyli przede wszystkim „ostre”, łączące ciężkie riffy z rapem lub funkiem męskie kapele uwielbiane przez dzieciaków na przełomie lat 90. i 00. Ale czy w 2023 roku traktowanie tego nurtu z pobłażaniem jest wciąż zasadne? Wydaje się, że wypadająca niedawno 20. rocznica wydania płyty Meteora Linkin Park i premiera specjalnej reedycji albumu to dobra okazja, aby odpowiedzieć sobie na to pytanie.

Linkin Park to rewers Limp Bizkit

Na początek warto podkreślić – zespół z Kalifornii był całkiem osobliwy w świecie nu metalu. Sytuował się po stronie bardziej emocjonalnej, co wzmacniały klipy – zwłaszcza te ilustrujące single z Meteory. Czy to stworzone w konwencji anime (Breaking The Habit), czy rejestrowane w gotyckim kościele (Numb).

Linkin Park stanowił wręcz rewers innego hitowego bandu z okresu nu metalowego peaku. W przeciwieństwie do Limp Bizkit – bo ich mam na myśli – twórczość grupy, przynajmniej na poziomie przekazu i otoczki zbudowanej wokół działań muzycznych, miejscami nie zestarzała się w złym stylu. Wystarczy porównać utwory z Meteory do kawałków ekipy Freda Dursta, które dziś mogą śmieszyć za sprawą krindżowej pseudoobrazoburczości. Twórcy głośnego dokumentu Music Box. Woodstock ’99: Pokój, miłość i agresja z 2021 przypomnieli niedawno zresztą że Limp Bizkit – headliner rzeczonej, katastrofalnej edycji festiwalu – poniekąd wpisywało się w obraz muzyki bezsensownie destrukcyjnej. Zgodnie z wizją przedstawioną przez reżysera Garreta Price’a, która wyłaniała się z produkcji – była to muzyka poruszająca u progu millenium przede wszystkie białe dzieciaki i studentów, którzy nie mieli przeciwko czemu się buntować. I faktycznie, Durst z zespołem, mimo że u szczytu popularności nie byli już dzieciakami, tworzyli muzykę wypełnioną gówniarską agresją. Choć warto dodać, że w kontekście nieszczęsnego Woodstocku – bzdurą jest powiązywanie ich twórczości ze zniszczeniami i napaściami seksualnymi dokonanymi na imprezie. Jedyne, co może być w tym kontekście wstydliwym faktem dla grupy z Florydy – że po prostu brzmiała jak idealny soundtrack do napędzanego testosteronem oblewania się piwem i podpalania namiotów.

Wrażliwcy w świecie samców

Z podobnie samczymi klimatami możemy kojarzyć także Slipknot. Z kolei Korn czy System of a Down sytuowali się po cięższej stronie, jeśli chodzi o samo brzmienie – podobnie jak P.O.D. czy Papa Roach. Linkin Park – o czym wspominał Mike Shinoda, jeden z członków zespołu – unikało testosteronowych klimatów. W jednym z ostatnich wywiadów dla „Vulture” stwierdził wręcz, że nie chciał być utożsamiany z ówczesną sceną, bo pełna była toksycznej męskości. I choć jego grupa sięgała po mocne riffy, jej kompozycje miały więcej lekkości. Cóż, wśród inspiracji Shinoda wymienia nawet tak zaskakujące przykłady, jak Aphex Twin i DJ-a Shadowa. Natomiast teksty z Meteory, nawiązujące do depresyjnych emocji czy wściekłości, z perspektywy współczesnej muzyki wydają się nie mniej aktualne niż w momencie premiery. A dodatkowo dziś – z oczywistych, acz tragicznych względów – wybrzmiewają nawet z większą mocą.

Czytaj też: Nie tylko SZA. Artyści i zespoły, których nazwy możecie wymawiać źle

Powodem stojącym za tym były nie tylko z problemy natury fizycznej (bóle brzucha), z jakimi zmagał się lider i współautor niektórych piosenek Chester Bennington podczas sesji nagraniowej. Chodziło także o kryzysy związane z psychiką. Gdy w 2017 roku gruchnęła wieść o jego samobójczej śmierci – w polskich mediach zaczęto przy tej okazji poruszać temat depresji, z którą również zmagał się wokalista. Nie dziwi więc, że tragiczne losy grupy splecione z przypływem nostalgii zacieśniają emocjonalny stosunek dawnych fanów do Linkin Park. Zwłaszcza że na zespole nigdy nie ciążyło odium większych kontrowersji – a wydawane płyty, zarówno w momencie premiery, jak i po latach, raczej cieszyły się przychylnością ze strony krytyki.

Patos, ale wdzięczny

Oczywiście, dorosły odbiorca wracający dziś do Meteory poczuje pewnie lekki niesmak, zderzając się z emfazą wokalną – w złym rozumieniu tego słowa – i specyficznym patosem nieodłącznie towarzyszącym twórczości grupy. Niemniej – jak wszystko, co w swoim czasie cieszyło się ogromną popularnością – płyta nawiedza dziś popkulturę, co sprawnie wykorzystuje przemysł napędzany wspomnieniami. Według oficjalnych danych album sprzedał się w liczbie 16 mln kopii na całym świecie i był powtórką z sukcesu debiutanckiego Hybrid Theory – a zarazem ostatnią głośną płytą tego zespołu. Dlatego reedycję Meteory w 2023 roku odpali wielu starych fanów, lecz zespół może liczyć także na przypływ słuchaczy, którzy dopiero odkryją te nagrania. Po pierwsze – Linkin Park to jeden z symboli kultury masowej początku millenium, do którego powraca teraz generacja Z, inspirującą się modą Y2K. W końcu ich utwór Session znalazł się nawet na ścieżce dźwiękowej do Matriksa: Reaktywacji – popkulturowego dzieła, które w ostatnim czasie było mielone przez tryby retromanii jak nigdy.

Po drugie – nu metal w pewnym sensie powraca, i do tego przybiera awangardowe oblicze. Rina Sawayama w zaskakujący sposób łączy ten podgatunek z popem, a 100 Gecs – duet tworzący naspidowany hyperpop – niezwykle gęsto wykorzystał go na ostatniej płycie 10,000 Gecs. Do tego ci drudzy wspomniani artyści stworzyli nawet swojego rodzaju „reanimację” kawałka Linkin Park One Step Closer, tworząc z niego cukierkowato-mroczną mieszankę elektroniki i gitar.

Meteora to zatem żadna wielka płyta, ale działająca na wyobraźnię zarówno współczesnych twórców, jak i słuchaczy młodzieńcza fascynacja. I jeśli sama łatka nu metal miałaby kojarzyć się z czymś przypałowym – to dobrze, że poza jej granice udaje się wyciągać dziś twórczość Linkin Park. To jakaś sprawiedliwość historii, że wrażliwcy z Kalifornii, którzy wbrew ówczesnym trendom odrzucali agresywne samcze pozy, znowu mogą poczuć smak chwały.