Zakochaliście się w muzyce z „Chłopów”? Te 7 albumów też wam się spodoba!

Polska zachwycona ludowością

Chłopi Doroty Kobieli-Welchman i Hugh Welchmana bez dwóch zdań robią furorę. Ekranizacja słynnej powieści Reymonta przyciągnęła do kin miliony widzów dzięki imponującej malarskiej formie, świetnej obsadzie i dynamice, uzyskanej między innymi dzięki magnetycznej muzyce. We wrześniu media obiegła informacja, że Chłopi są polskim kandydatem do Oscara w kategorii najlepszy film zagraniczny. Raper i producent Łukasz „L.U.C.” Rostkowski poinformował niedawno, że twórcy zdecydowali się zgłosić jego soundtrack o nominację do Oscara za najlepszą muzykę filmową.

Większość osób zachwyca się mieszanką muzyki tradycyjnej i folku, na czele z utworem Tańcuj z udziałem Kayah, który w streamingu ma już kilka milionów odtworzeń. Ile można jednak słuchać w kółko jednej płyty? Proponujemy wam te 7 albumów z elementami muzyki ludowej. Wśród nich także ten, który krytycznie odpowiedział na ciepło przyjęty soundtrack.

Tęgie Chłopy – Wesele! (2015)

L.U.C. muzykę do filmu Chłopi stworzył z udziałem Rabel Babel Film Orchestry oraz takich zespołów jak Tęgie Chłopy. Kapela kultywuje tradycje muzyki tanecznej Kielecczyzny, oddając jej klimat w najbardziej surowej, niestylizowanej formie. Bazuje na tradycyjnych zespołach, grywających wcześniej na okolicznych weselach. „Tęgie Chłopy chcą grać do tańca tak, żeby »sufit się podnosił«” – piszą sami o sobie. Kilka lat temu wydali wymowny album Wesele!, dzięki któremu przeniesiemy się na roztańczoną wiejską uroczystość w rytm energicznej muzyki ludowej. Bez zbędnego lukru i upiększaczy, w najczystszej, organicznej formie.

Muzyka Zakorzeniona – Chłopi – Wesele Boryny (2022),

Właśnie o to przesłodzenie i zbytnie uproszczenie tradycji skrytykowano twórców muzyki do malarskiej adaptacji Chłopów. „Ogólnosłowiański amalgamat, a nie muzyka wyrastająca z lokalnej, łowickiej tradycji” – pisał Michał Wieczorek w „Dwutygodniku”, opowiadając o zespole, który postanowił skonfrontować się z soundtrackiem. Fundacja Muzyka Zakorzeniona już pod koniec zeszłego roku nagrała płytę Chłopi – Wesele Boryny, która – tak jak w przypadku poprzednika – prezentuje obrzęd wiejskiego wesela. Utwory są oparte na archiwalnych nagraniach lokalnych muzykantów z Lipców, Mszadeł, Chąśna i Łowicza. Jeśli chcecie wyobrazić sobie, jak naprawdę mogło brzmieć wesele Boryny, to coś dla was.

Sutari – Siostry Rzeki (2020)

Nowa wersja dzieła Reymonta na wierzch wyciągnęła przede wszystkim historię niesprawiedliwie potraktowanej Jagny. Do muzyki z filmu Chłopi cegiełkę musiał dołożyć też kobiecy zespół. I choć utwory z jego udziałem – Jarmark i Nienawiść – są zdecydowanie warte uwagi, warto posłuchać ich autorskich albumów. Sutari, czyli trzy kobiety w wielogłosie, przeplatające się różnorodnymi instrumentami w hipnotycznych kompozycjach. Z dyskografii tworzącego od niemal dekady trio sięgnijcie chociaż po Siostry rzeki. Album idealnie reprezentuje wartości i motywy grupy – miłość do natury, solidarne relacje siostrzeńskie i charakterystyczny styl, wyciągający z tradycyjnych pieśni i muzyki to, co najpiękniejsze.

Kapela ze wsi Warszawa – Uwodzenie (2020)

Kapela ze Wsi Warszawa to pozycja obowiązkowa dla miłośników współczesnego prezentowania słowiańskiej kultury. Albumy Wiosna Ludu (2002), czy późniejsze Święto Słońca (2015) zachwyciły miłośników folku wieloinstrumentalnymi kompozycjami w klimacie tanecznym, transowym i żywiołowym. Nietuzinkowa grupa wykorzystuje do tego klasyczne polskie instrumenty używane w tradycyjnej muzyce ludowej. Choć polecam oddanie się ich czołowym albumom, kapela zaskoczyła wyjątkowo Uwodzeniem z 2020 roku. To najmniej nachalna, zrównoważona propozycja zespołu, idealnie oddająca miejskie zachwyty nad wiejskością, co szczególnie odpowiada chłopskiemu soundtrackowi.

Magda Kuraś Quintet – Tryptyk Biłgorajski EP (2023)

Czas na lekkie oddalenie się od folku, a zwrócenie się w stronę jazzu. „Jest w nas zew natury, mantryczności, prostota liryczna i opowiadanie o emocjach w najbardziej »pierwotny« sposób. Sięgamy do swoich korzeni, filtrujemy je przez swoją osobowość i muzykę” – mówiła autorka Magda Kuraś Quintet. Liderka sięgnęła po inspiracje z rodzinnego Biłgoraja, słynącego ze wciąż żywych tradycji kultury ludowej. Znajdziemy tam więc delikatne jazzowe aranżacje wśród mocnych ludowych melodii i poruszających pieśni, takich jak Tęskno.

Księżyc – Księżyc (1996)

Wśród miłośników ludowości księżyc to ciało niebieskie o wyjątkowej symbolice, przywołujące na myśl wielką siłę witalną, ale i niepokój. W tym samym środowisku Księżyc to muzyczna legenda, która wiele ma zresztą wspólnego z opisem swojego imiennika. Grupę zainicjowały wokalistki, śpiewające tradycyjne pieśni z Polski, Ukrainy, Bułgarii, Litwy i Białorusi. Choć silnie inspirowały się ludowością, poszły w zdecydowanie bardziej eksperymentalne rejony muzyczne, dzięki czemu utworzyły artystyczną hybrydę, niepodobną do niczego przedtem. Na debiutanckim albumie Księżyc z 1996 roku słowiański folk łączy się z psychodelią.

Mala Herba – Demonologia (2021)

Docierając do eksperymentu, warto wspomnieć o najmniej ludowym, ale jak najbardziej duchologicznym i okołosłowiańskim albumie elektronicznym Demonologia. Mala Herba, czyli Zosia Hołubowska, brzmi w solowym projekcie jak wiedźma w trakcie odprawiania rytualnego zaklęcia.  Taneczna, niepokojąca muzyka elektroniczna sięga do symboliki szczodrych godów, czy nocy kupały. „W rytuałach i magii widzę polityczny, uzdrawiający potencjał” – tłumaczyła w „Wyborczej” Hołubowska. „Wierzę w uzdrawiającą moc śpiewu i wspólnego tańczenia, w to, że może to choć na moment wyczarować taką przestrzeń, gdzie ciała, które na co dzień są dyskryminowane, ranione i prześladowane, mogą poczuć się bezpieczne, szanowane i mile widziane”. I niech taka zawsze będzie polska ludowość.